چرایی خودداری نخبگان از مهاجرت؛ بازنمایی هویت استادی

این پژوهش با هدف دستیابی به مفهوم هویت دانشگاهی و هویت استادی، به بررسی بنیادهای فکری ـ ارزشی دانشگاهیان پرداخته است. دستیابی به این بنیادها دشوار است و نیاز به اتخاذ رویکردی غیرمستقیم دارد. از این رو به تفسیر تجربه زیسته استادانی پرداخته شد که هم تجربه حضور در دانشگاه های خارج از کشور را داشته اند و هم در دانشگاهی در حاشیه کشور به انجام وظیفه مشغولاند. این استادان دانشگاه های حاشیه، در خارج از کشور آموزش دیده و هنوز هم در ارتباط با برترین دانشگاه های جهان هستند، ولی امکانات معیشتی و آموزشی و پژوهشی استادان حاشیه در سطحی مطلوب و حتی متعارف نیست؛ چرا این استادان به جاهای دیگر مهاجرت نمی کنند؟ برای یافتن پاسخ از پدیدارشناسی تفسیری بهره گرفته شد و با نمونه گیری هدفمند و کرانه ای از میان استادانی که ویژگی مذکور را داشتند تا حد اشباع نظری کار گردآوری داده ها ادامه یافت. تفسیر نتایج گویای آن است که این استادان برخوردار از یک نظام ارزشی ـ فکری ویژه اند که در اینجا «میهن پرستی آکادمیک» نامیده شد. این میهن پرستی آکادمیک، همراهی «با جامعه» از راه پدیدآوردنِ ارتباطی پویا با پیکره جامعه و بازاریابی برای دانشگاه و کار کردن «برای جامعه» است از راه آموزش نیروی انسانی برای آینده و تولید دانشی که گره ای از مشکلات جامعه بگشاید.